Những “biến thể” mới của nàng Antigone trên sân khấu

Vở kịch kinh điển “Antigone” của Sophocles là tác phẩm văn chương vĩ đại của thế giới. Trong 2.500 năm, những chất liệu kịch của “Antigone” đã truyền cảm hứng cho giới sáng tác và thách thức sự soi chiếu bản chất con người cùng vị trí của họ trong xã hội.

 Đưa “Antigone” lên sân khấu đồng nghĩa với việc so sánh thực tại của chúng ta với những chất liệu kịch ấy. Điều này có nghĩa là đưa những nhân vật nữ trong lịch sử cùng thái độ, phẩm cách của họ khi đứng giữa sự sống và cái chết vào trong ngữ cảnh đương đại. Đó là lý do ra đời dự án Sân khấu Antigone.

Dự án Sân khấu Antigone được Viện Goethe phối hợp cùng Nhà hát Tuổi trẻ Việt Nam và hợp tác cùng các đạo diễn sân khấu: Trần Lực, Bùi Như Lai, Hà Nguyên Long cùng với nhà sáng tác đa phương tiện Hà Thúy Hằng, biên đạo Trần Minh Hải và đạo diễn Lê Thị Hoà An từ Thành phố Hồ Chí Minh thực hiện.  Từ tháng 11/2021 đến tháng 3/2022, Nhà hát Tuổi trẻ sẽ giới thiệu 6 tác phẩm sân khấu mới mẻ này, mỗi tác phẩm sẽ là một cách diễn giải đặc biệt về”.

Vở kịch “Antigone” của Sophocles có thể còn xa lạ với đại bộ phận công chúng tại Việt Nam. Nhưng thật thú vị khi thấy được những giá trị quen thuộc của vở kịch trong văn học Việt Nam, chẳng hạn như khi ta so sánh “Antigone” với “Truyện Kiều” của Nguyễn Du. Giống như Kiều, Antigone xuất thân từ một gia đình gia giáo, cô cũng phải đưa ra các quyết định mang tính đạo đức xuất phát từ lý do đạo đức để rồi sau đó cô phải gánh chịu hậu quả của hệ thống quyền lực và cai trị trong xã hội thời ấy. Từ câu chuyện của mình, Antigone có thể vừa là tấm gương, cũng vừa là sự khơi gợi những suy ngẫm cho chúng ta. Vở kịch nói về lòng trung thành với gia đình và với đất nước, về phẩm giá con người và sự gắn kết xã hội, về tiến trình lịch sử và sự quan trọng của các cá nhân trong xã hội. Hay phải chăng toàn bộ cuộc đời của Antigone là một câu hỏi của định mệnh và nhân quả?

Theo Nghệ sĩ Ưu tú Trần Lực, tác phẩm của anh hứa hẹn đem lại cho khán giả nhiều trải nghiệm bằng sự kết hợp của sân khấu phương Tây với chất tính ước lệ của sân khấu truyền thống Việt Nam. Bên cạnh đó, Hà Thúy Hằng giới thiệu tác phẩm của mình trên hình thức biểu diễn đa phương tiện, Trần Minh Hải lại dàn dựng dưới dạng một tác phẩm múa.

Trong khi đó, Saigon Theatreland sẽ thực hiện công chiếu sáng tạo của mình trên nền tảng online vào tháng 2/2022. Đạo diễn Lê Thị Hòa An cho biết, Saigon Theatreland sẽ hợp tác với các tổ chức cộng đồng và trường học để vở kịch và những buổi đối thoại có thể tới gần các nhóm công chúng trẻ tuổi hơn.